Ar-Ge’nin özellikle Araştırma kısmının çok kolay olmadığı açık. Bu nedenle araştırması yapılmış bilgilerle Geliştirme yapmak çoğu şirketin öncelikli tercihi. Eğer öncü, lider bir konum hedefleniyorsa, Ar-Ge’ye yapılacak yatırım maliyeti biraz daha yüksek olur. “İlk olmak” amacıyla yapılan Ar-Ge’nin riski oldukça yüksektir. Uzun zaman ve para harcanarak yapılan bir araştırma, somut hiçbir getirisi olmadan sonuçlanabilir. Bu durum bazen geliştirme aşamasında da karşımıza çıkar. Ancak Ar-Ge’ye yapılacak yatırım her zaman risk barındırsa da başarılı sonuçlarda kazancı çok yüksektir. Aslında Ar-Ge’nin geleceğe yatırım olduğunu söyleyebiliriz.

“Yarın kazanmak için bugün harcamak..!”

Şirketlerde izlenecek olan Ar-Ge politikası, şirketin stratejisi doğrultusunda olmalıdır. Politikanın strateji doğrultusunda gerçekleştirilebilmesi ise Ar-Ge Yönetiminin başarısına endekslidir.

Şirketlerde Ar-Ge’nin yapısı nasıl olmalı? Aslında şirketin bir parçası olarak Ar-Ge’yi de üstü kapalı şekilde Üst Yönetim yönetir. Üst Yönetimin Ar-Ge’ye bakışı, katkısı, beklentisi Ar-Ge yapılanmasının ve yönetiminin temelini oluşturur. Öncelikle ilerici, dinamizme inanan, gelişmeye açık, hepsinden öte “yarın kazanmak için bugün harcayabilecek” bir Üst Yönetim olmazsa olmazlardan.. Organizasyonun nasıl kurgulandığı çok önemli; inşaat taahütü yapan bir şirketteki kadar dikey yönetim yapılanması çoğu zaman işlerin Ar-Ge anlamında istenen hızda gitmesine engel olur ve prosedürler, onay mekanizmaları, verimli sonuç almaya engel olur. Ancak tam yatay bir yönetim organizasyonu da bazı açılardan sistemin işleyişini bozar. Üst Yönetimin her saniye araştırmacı veya geliştirmeci kadroyla iletişim halinde olması, bazen bu iletişimin amacını aşıp sürece direkt müdahaleye dönüşebilir. Üst Yünetim hangi araştırmacının ne ile uğraşıyor olduğunu, elindeki işin ne durumda olduğunu hiçbir yönetim tarzında bilmek zorunda değildir. Bunu bilmenin ötesinde Üst Yönetim iş bölümünü veya iş planını etkiliyorsa artık Ar-Ge personelinden beklenecek pek bir şey kalmamıştır. Çünkü yaptığı iş direkt Üst Yönetimce sorgulanan personel, işi doğru yapma hedefinden uzaklaşıp işi hemen yapma, işin ticari boyutunu değerlendirme, ticari karlılık için teknik gereksinimlerden vazgeçme gibi yollara yönelir.

Ar-Ge ile Ür-Ge’nin farklarından ve de günümüzde çoğu ticari şirketin Ar-Ge adı altında Ür-Ge yaptığından “Ar-Ge ve Şirketler“ başlıklı yazımda bahsetmiştik. Bu nedenle şirketleri daha çok ilgilendiren Ürün Geliştirme kavramını kullanmam daha doğru olacak.

Organizasyonda Ür-Ge’nin şirket içinde nerede konumlandırıldığı çok önemli. Mümkün mertebe bağımsız bir yerde bulunması işleyişi rahatlatacağı gibi Yönetime erişmesi çok zor olmayan bir akışın içinde olması süreçlerin hızlanmasına yardımcı olacaktır. Burada organizasyondaki diğer gruplarla bağlantı ve konum, şirketin stratejisi ve politikasına göre şekillenmelidir. Satış veya Pazarlama ağırlıklı bir yönetimin altında veya direkt etki alanında bulunan bir Ür-Ge departmanı, müşteri istekleri doğrultusunda gereksiz işlevlerin araştırılması ve geliştirilmesi, kar marjını yükseltmek için detaylı teknik çalışmalardan veya kalite gereklerinden uzaklaşılması gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşabilir. Organizasyondaki tam tersi bir baskınlık ise Satış bölümlerine müşterinin taleplerini değil de Ür-Ge departmanının geliştirdiğini satma, daha doğrusu satmaya zorlama sorununu oluşturur. Şirket politikası öncü, lider, ama kaliteden ödün vermeyen ve öncelikli şart olarak koşan bir misyona sahipse, organizasyonda Ür-Ge’nin Kalite departmanı üzerinde hiçbir baskın etkisinin bulunmaması, hatta tersi bir baskın hiyerarşi ile Kalite gereklerinin yönlendirdiği veya şekillendirdiği bir Ür-Ge yapılanması oluşur.

Ar-Ge veya Ür-Ge organizasyonu şirketin şemasında nerede olursa olsun, işleyişteki konumunu belirleyen asıl etken doğru yönetimdir. Doğru Ar-Ge yönetimi ve politika doğrultusunda yürütülen şirket yönetimi…

Günümüzün piyasa şartlarında rekabetin geldiği durum, “erken çıkan çok yol alır” yapısında. Bu nedenle özellikle teknoloji sektöründe bir ürünü rakiplerden önce piyasaya çıkarmak çok önemli.. Seri üretim yapılan sektörlerin çok küçük bir kısmında, hemen hiçbir değişiklik yapamadan sabit ciro sağlamak mümkün..Ama bir çok iş dalı için yenilikçilik bir tutunma şartı. Özellikle teknolojik sektörler için yeni bir fikrin oluşmasından uygulamanın piyasaya sürülmesine kadar geçen süre kabaca en fazla 12-15 hafta arasında olmalıdır. Bu dinamik hızı kaçıranlar, eğer rekabetin olduğu bir piyasada boy gösteriyorlarsa, treni de kaçırabilirler.

Büyük düşünen, lider olan veya lider olmak isteyen şirketler bu nedenle Araştırma –Geliştirme’ye (Ar-Ge) önem verirler. Hatta yeniliğe, Ar-Ge’ye, mevcut ürünlerinin üretiminden daha çok önem verirler.

Ar-Ge, bir araya gelip birleşince tekil kullanım anlamlarından biraz uzaklaşıyor gibi görünen iki kavramı içerir :

Araştırma, bugün veya yarın için, belirli bir uygulamada kullanma için, ticari veya bilimsel amaçlar için yararlı bilgileri edinme, toplama, ortaya çıkarma ve kullanıma sunma olarak özetlenebilir.

Geliştirme ise daha somut bir kavram.. Ticari veya bilimsel maksatla, araştırmalarla ortaya çıkarılan bilgileri kullanarak mevcut durumu iyileştirme, bilgileri uygulamaya dönüştürme, hatta daha keskin bir ifadeyle üretime, kullanıma sunmadır.

Ar-Ge’ye çok önem veren bir şirketiz..!

Peki Ar-Ge ne amaçla çalışır? İnsanlık için çalışır, bilimsel Ar-Ge yapılır ve insanlığın yararına sonuçlar amaçlanır. İş sektöründe rekabette öne geçmek için, pazarlama gücünü, satışlarını arttırmak için, prestij için çalışır. Evet, bir çok şirket için “Ar-Ge yapıyoruz!” diyebilmek şirketin adını yüceltir.

Yukarıda tanımlarını verdiğim Araştırma-Geliştirme’nin kısaltması olan Ar-Ge, yaygın olarak anlamından çok uzakta kullanılmakta. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki araştırma kısmı çok iddialı bir ifade. İş sektöründe araştırma yapan şirket sayısı çok az.. Araştırmayı daha çok Kamu Kurumları, Araştırma Kuruluşları ve bolca da akademik kurumlar, yani akademisyenler yapar. Geliştirme, tanımında da vurguladığım gibi biraz daha uygulamaya yönelik kavramdır.

Ar-Ge mi, Ür-Ge mi???

Şirketlerde Ar-Ge olarak telaffuz edilen yapı yaygın olarak Ür-Ge, yani Ürün Geliştirmedir. Ürün Geliştirme daha ticari amaçlıdır. Yenilikçi yönü daha az olan belirli tekniklerin ard arda uygulanmasıdır. Mevcut ürünlerin üzerine iyileştirme yapma veya Ar-Ge ile ortaya çıkarılmış bilgileri kendi ürününde uygulamaktır. Ür-Ge maliyeti çoğu zaman Ar-Ge maliyetinden çok daha düşüktür çünkü hazır bir altyapı değerlendirilir.

Bütün bunlar gözönüne alındığında özellikle orta ölçekli faaliyet gösteren şirketlerin sıkça Ür-Ge, ama belirli periyotlarda Ar-Ge yapmasının elzem olduğu çıkarılabilir.